کاردرمانی ذهنی نارمک آیت – کلینیک توانبخشی ابن سینا

توجه و انواع توجه در توانبخشی شناختی

منظور از توجه در کاردرمانی ذهنی کودکان نارمک چیست؟

توجه یک زمینه کاملا نظری و تحقیقی در روانشناسی شناختی است. توجه فرآیندی شناختی است که شامل مشاهده یا آگاهی از چیزی است که لازم نیست در میدان بصری محیطی شما باشد. یک مثال این است که وقتی سعی می کنیم خاطرات را به خاطر بیاوریم، باید مراقب آنها باشیم تا آنها را از حافظه بلندمدت به حافظه کوتاه مدت برسانیم. اکنون ما واقعاً حافظه را نمی بینیم، اما در عوض، روی آن تمرکز می کنیم.

مغز مقدار قابل توجهی از اطلاعات را دریافت می کند؛ اما تعداد محدودی از اطلاعات در آن جای می گیرد، بنابراین نمی تواند تک تک چیزهایی را که می بینیم پردازش کند. اینجاست که فرآیند توجه مطرح می شود. در طول فرآیند توجه در کاردرمانی ذهنی نارمک، محرک هایی را که ما آنها را مهم تشخیص می دهیم، فیلتر می کند، به عنوان مثال وقتی روی آن تمرکز می کنیم و محرک های نامربوط را نادیده می گیریم.

ادراک و توجه در روانشناسی شناختی در کاردرمانی ذهنی نارمک

ادراک و توجه در مورد توجه به محرک ها رابطه ای وابسته به یکدیگر دارند. ادراک توانایی مشاهده و آگاهی از محرک های موجود در محیط مانند اشیا، افراد یا رویدادها است. ادراک محدود به آنچه می بینیم نیست. با حواس دیگر ما نیز مرتبط است، به عنوان مثال: آنچه می شنویم، لمس می کنیم، بو می کنیم و می چشیم. روانشناسی شناختی تلاش زیادی را برای توضیح رابطه بین توجه و ادراک انجام داده است.

تحقیقات همکاران ما در کاردرمانی ذهنی نشان داده است که وقتی چیزی را درک می کنیم، باید به آن توجه کنیم و سپس می توانیم آن اطلاعات را به عنوان یک حافظه بلند مدت ذخیره کنیم و هنگامی که ما روی توجه به چیزی تمرکز می کنیم، می توانیم جزئیات بیشتری را درک کنیم. این امر رابطه متقابل بین دو فرآیند شناختی را برجسته می کند. ما در کاردرمانی ذهنی نارمک از این اصل مهم در توجه کمک می گیریم و کمک می کنیم که توجه و تمرکز کودکی که دچار مشکل در توجه و یا تمرکز است از جمله اوتیسم، کودک بیش فعال، کودک با تاخیر رشد و … رشد کند و مشکلی را برای او به وجود نیاورد.

یکی از ویژگی های توجه پایدار(sustained attention) در کاردرمانی ذهنی، تمرکز شدید است. از سوی دیگر، توجه انتخابی(selective attention) در کاردرمانی ذهنی با توانایی تثبیت روی چیزی در حالی که صداهای پس زمینه را نادیده می گیرد مشخص می شود.

انواع توجه در کاردرمانی ذهنی نارمک
اگرچه توجه یک فرآیند شناختی است، اما متخصصان کاردرمانی ذهنی دریافته اند که افراد به انواع مختلفی از توجه می پردازند و ما را به سمتی سوق می دهد که باید متصور شویم که توجه دارای اشکال و اقسام مختلف است.

انواع توجه در کاردرمانی ذهنی نارمک به شرح زیر است:

توجه متمرکز (focused attention) ‌ در کاردرمانی ذهنی نارمک به تمرکز بر یک محرک واحد اشاره دارد. مثال: شما فقط به یک حیوان توجه می کنید.
توجه انتخابی (selective attention) در کاردرمانی ذهنی نارمک به توجه به یک محرک اشاره دارد، حتی اگر حواس پرتی وجود داشته باشد.
توجه پایدار (sustained attention) در کاردرمانی ذهنی نارمک به توجه به یک محرک برای مدت طولانی اشاره دارد.
توجه تقسیم شده (Divided attention) در کاردرمانی ذهنی نارمک به توجهی اطلاق می شود که در یک زمان به بیش از یک محرک معطوف می شود.
توجه متناوب (Alternating attention) در کاردرمانی ذهنی نارمک زمانی رخ می دهد که توجه بین محرک های مختلف به جلو و عقب تغییر کند.

نوع توجهی که در دسترس است به عوامل خاصی بستگی دارد. عوامل مؤثر بر توجه در کاردرمانی ذهنی این است که آیا عواملی مانند سر و صدای پس زمینه وجود دارد یا خیر.

توانایی ما برای توجه ممکن است بسته به زمینه این حواس پرتی و محرک هایی که به آنها توجه می کنیم متفاوت باشد. اگر چیزی برای شما اهمیت ویژه ای دارد (مثلاً اگر حافظه قوی یا علاقه شخصی دارید)، ممکن است تمایل بیشتری به توجه به آن داشته باشید و توانایی شما برای توجه تحت تأثیر قرار گیرد. این همچنین در صورتی صادق است که شما علاقه کمی به موضوع یا ارتباط شخصی با موضوع نداشته باشید یا اصلاً نداشته باشید. در این مورد، ممکن است مجبور شوید تلاش بیشتری برای توجه به یک موضوع (توجه اختیاری) انجام دهید، به خصوص اگر محرک نیاز به مشارکت فعال داشته باشد، مانند خواندن.

سایر اشکال حفظ توجه ممکن است غیرارادی تر باشند. اگر چیزی به خصوص چشم نواز یا استرس زا باشد (مثلاً اگر در موقعیت خطرناکی قرار دارید، ممکن است توجه شما جلب شود.

توجه انتخابی شنیداری در کاردرمانی ذهنی نارمک

چری در سال 1959 نظریه توجه انتخابی شنیداری را توسعه داد. این نظریه نمونه ای از توجه شنیداری را در زمینه یک مهمانی توضیح می دهد. وقتی شخصی در وسط گفتگو با دوستان خود است، به آن مکالمه توجه می کند. با این حال، اگر ناگهان نام خود را از طرف مقابل اتاق شنیدند. توجه فرد به کسی که نام او را صدا کرده متمرکز خواهد شد و نه مکالمه.

توجه شنیداری در کودکان به این صورت است که فرزند شما با اسباب بازی های خود در حال بازی است. شما فرزند خود را صدا می زنید. کودک شما باید به صدا زدن اسمش از طرف پدر یا مادر پاسخ دهد.

بنابراین در کاردرمانی ذهنی نارمک، همچنین در گفتاردرمانی، توجه انتخابی شنیداری توانایی تمرکز بر یک محرک صوتی است که به آن علاقه مند است در حالی که دیگران را نادیده می گیرد.

مثال: کودک شما در یک محیط قرار دارد که تعدادی کودک اطراف او قرار دارند و شما در حال صحبت کردن با کودک خود هستید. اگر کودک شما توجه شنیداری نرمالی داشته باشد، باید صحبت های شما را خوب گوش کند و به آنها پاسخ دهد. یکی از مشکلات کودکان بیش فعال، کودکان طیف اختلالات اوتیسم و کودکان دارای اختلال یادیگیری، مشکل در توجه شنیداری است. ما در کاردرمانی ذهنی نارمک، با ارزیابی دقیق توجه شنیداری و دیداری کودک، توانایی ها و ناتوانایی های او در زمینه توجه را پیدا می کنیم و درصورتی که کودک در این زمینه مشکل داشته باشد، با ارائه طرح ها و برنامه های درمانی دقیق، کمک خواهیم کرد که توجه شنیداری و دیداری کودک بهتر شود.

تمرینات کاردرمانی ذهنی نارمک نشان می‌دهد که افراد می‌توانند توجه خود را تغییر دهند، و این می‌تواند حتی زمانی اتفاق بیفتد که آنها روی یک محرک متمرکز شده‌اند، زیرا چیزی مرتبط با آنها شنیده‌اند. بنابراین می توان مشکلات توجه در کودکان را با توانبخشی تخصصی از جمله با روش های کاردرمانی ذهنی، گفتاردرمانی ذهنی و آموزش ذهنی تقویت کرد.