همه ما انسان ها دارای حواس مختلفی هستیم که این حواس یکنواختی خاصی نسبت به همدیگر دارند و در تعامل با محیط اطراف هم به صورت یکپارچه عمل می کنند. عمده حواسی که ما با آنها سروکار داریم عبارتند از حس بویایی، حس شنوایی، حس بینایی، حس لامسه یا پیکری، حس دهلیزی یا وستیبولار، حس عمقی مفاصل. به دنبال آسیب و یا بروز هرگونه مشکل در روند رشد سیستم عصبی در دوران بارداری و یا بعد از تولد نوزاد، یکپارچگی حسی دچار آسیب شده و اصطلاحاً فرد دچار اختلالات یکپارچگی حسی می شود.
یکی از حیطه های فعالیت کاردرمانی، یکپارچه سازی سیستم حسی کودک (SI) می باشد که عمدتاً این کار به وسیله تمرینات حسی و یا اصطلاحاً رژیم حسی انجام می شود. رژیم حسی، به اصلاح و تنظیم سیستم عصبی در افراد و به ویژه کودکان با اختلالات یکپارچگی حسی می گویند.
رژیم حسی در کاردرمانی چیست؟
شاید با کودکی برخورد کرده باشید که مثلا ً از لمس بدن خود توسط دیگران ناراحت شود و از این کار فرار کند. در کاردرمانی به این نوع کودکان اصطلاحاً کودک با تدافع لمسی می گویند و یا بالعکس، بعضی کودکان بسیار تمایل دارند که توسط والدین بغل شوند و درحین بغل شدن دوست دارند که بدن آنها فشرده شود و یا اصطلاحاً توسط والدین و اطرافیان چلونده شوند. این کودکان هایپوسنس (کم حسی) هستند. یعنی این که گیرنده های حسی این کودکان دیرتر تحریک می شود و از این که با کارهای روزمره، حس های آنها تحریک نمی شود، ناراحت هستند. این افراد علائمی شبیه به کودکان بیش فعال دارند در حالی که اصلاً بیش فعال نیستند. آنها گم شده دارند و گمشده ی آنها، تحریک نشدن حس های او می باشد. این کودکان جستجوگر تحریکات حسی هستند. به دنبال این می گردند تا حواس آنها تحریک شود. کاردرمانی با انجام تحریکات حسی متنوع و با استفاده از رویکردها و ابزارهای مختلف، برای اصلاح این اختلال بی نهایت مفید است. بنابراین، رژیم حسی، مجموعه ای از تجربیات فردی حسی- حرکتی است که در طول روز برای فرد استفاده می شود، تا کودک را در سطح خاصی از آگاهی و هوشیاری حسی نگه دارد. تحریکات حسی و به اصطلاح، این غذاهای حسی، مقادیر صحیحی از نیازهای حسی فرد را قبل از اینکه تحریک شود یا رفتارهای نامناسب و ناخواسته از خود نشان دهد، برای او فراهم می کند. بعضی از فعالیت ها کودک را آرام می کند و بعضی دیگر به او انرژی می بخشد و تحریک کننده است. متناسب با مشکل حسی کودک، تمرین حسی خاص ارائه می شود چون که هر فعالیت روی هر کودکی باید اثرات خاص خود را به دنبال داشته باشد. این را هم توجه داشته باشید که ارائه خدمات یکپارچگی حسی فقط در تخصص و دانش کاردرمانی می باشد.