کاردرمانی چیست؟ کاردرمانی ذهنی چه کاری انجام می دهد؟ چه افرادی نیازمند دریافت خدمات کاردرمانی هستند؟ بهترین مرکز و کلینیک کاردرمانی در شرق تهران کدام کلینیک می باشد؟ امکانات کلینیک کاردرمانی خوب در شرق تهران چه چیزهایی می باشد؟ این ها سوالاتی است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.
1-مرکز کاردرمانی ذهنی در شرق تهران
مرکز و کلینیک توانبخشی ابن سینا در شرق تهران در حیطه های مختلف توانبخشی از جمله کاردرمانی جسمی، کاردرمانی ذهنی، کاردرمانی درکی حرکتی، کاردرمانی حسی، گفتاردرمانی ذهنی، گفتاردرمانی لکنت، گفتاردرمانی روان سازی کلام و … فعالیت دارد. این مرکز با داشتن کادری مجرب و متخصص از کاردرمانگران و گفتاردرمانگران باتجربه و با مدیریت دکتر علیرضا شمس الدینی هیئت علمی و استاد دانشگاه یکی از کلینیک های تخصصی کاردرمانی و گفتاردرمانی در شرق تهران می باشد. همانطور که اشاره شد، یکی از حیطه های تخصصی کلینیک توانبخشی ابن سینا، کاردرمانی ذهنی می باشد که در این مقاله به این موضوع می پردازیم.
وقتی که کودک در کسب مراحل رشدی دچار مشکل می شود حیطه های مختلف رشد او از جمله رشد جسمی، رشد حرکتی، رشد شناختی، رشد اجنماعی و رشد ذهنی کودک نسبت به همسن و سالان دچار مشکل می شود و به نوعی کودک دچار تاخیر ذهنی می شود.
کاردرمانی ذهنی به درمان توانبخشی کودکان با تاخیر رشد مختلف از جمله کودکان طیف اختلال اوتیسم، کودکان با بیش فعالی، کودکان سندرم داون، کودکان با اختلالات یادگیری، کودکان فلج مغزی و غیره می پردازد.
2- کاردرمانی ذهنی در کودکان با اختلال طیف اوتیسم (ASD)
اختلال طیف اوتیسم وضعیت عصبی رشدی است که با اختلال در مهارت های ارتباطی اجتماعی، رفتارهای محدود و تکراری و ناتوانی در برقراری رابط چشمی با دیگران مشخص می شود. تقریباً از هر 36 کودک در ایالات متحده یک کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم تشخیص داده می شود که می تواند در سن دو سالگی تشخیص داده شود، اما معمولاً بعد از پنج سالگی تشخیص داده می شود.
تشخیص زودهنگام و مداخله به موقع و به ویژه کاردرمانی ذهنی، کاردرمانی حسی، کاردرمانی درکی – حرکتی و گفتاردرمانی می تواند تا حد زیادی نتایج را برای افراد مبتلا به اوتیسم بهبود بخشد. همان طور که می دانید، یکی از روش های اولیه مداخله برای کودکان اوتیسم کاردرمانی است که می تواند نقش منحصر به فردی در کمک به افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم برای زندگی کامل و مستقل ایفا کند.
2-1. کاردرمانی چیست؟
کاردرمانی یکی از رشته‌ای توانبخشی در سیستم پزشکی ایران و دنیا است که به طور کلی به درمان افرادی می‌پردازد که آسیب‌ها، ناتوانی‌ها یا سایر شرایط از جمله اوتیسم دارند. در این رشته، کاردرمانگران به بیماران کمک می‌کنند تا توانایی خود را برای مستقل شدن چه به صورت فیزیکی و چه به صورت ذهنی و شناختی در فعالیت‌های روزانه معنادار، از جمله ارتباط مؤثر، توسعه، بهبود یا حفظ کنند. کاردرمانگران اغلب فرآیند را با برقراری ارتباط مستقیم با بیمار و خانواده برای درک نیازهای فردی بیمار آغاز می کنند. آنها قبل از ایجاد اهداف معقول و برنامه درمانی، توانایی های فیزیکی، حسی، عاطفی و شناختی بیمار را ارزیابی می کنند. سپس کاردرمانگران معمولاً برای چندین جلسه یا طولانی‌مدت با بیمار کار می‌کند تا به پیشرفت او در جهت اهدافش کمک کند.
2.2. نقش کاردرمانی در درمان اختلال طیف اوتیسم
کاردرمانی در اوتیسم، سطوح رشد فعلی کودکان و یا احیاناً بزرگسالان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم را ارزیابی می‌کند و هدف آن بهبود توانایی آنها برای خود تنظیمی احساسات و مشارکت در تعاملات اجتماعی است. یک کاردرمانگر از طریق مداخلات مختلف حسی، ذهنی، شناختی، درکی حرکتی و …، به کودک اوتیسم می‌تواند کمک کند تا قدرت ذهنی، جسمی و درکی خود را افزایش دهند و بر محدودیت‌ها غلبه کنند.
2.3. روند درمانی کاردرمانی برای اوتیسم چیست؟
در ابتدا، به هنگام ارزیابی فرد مبتلا به اوتیسم، کاردرمانگر ممکن است از ابزارهای غربالگری مانند چک لیست اختلال طیف اوتیسم، مشخصات و ارزیابی های حسی، مقیاس درجه بندی اوتیسم دوران کودکی (معیارهای تشخیصی که در ویرایش پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM TR-5) استفاده کند.
2.3.1. هنگام مشاهده بیمار، یک متخصص کاردرمانی ویژه افراد اوتیسم مهارت های زیر را در نظر می گیرد:
- اجتماعی: تعامل با دیگران، تنظیم احساسات، رفتار، تمایل به فضای شخصی، تماس چشمی و پرخاشگری·
- ارتباط: گفتار و ارتباط غیر کلامی·
- شناختی: دامنه توجه و ماندگاری توجه·
- حسی: پاسخ به محرک ها، جستجوی حسی و تدافعی حسی·
- حرکت و چالاکی: وضعیت اندام ها، تعادل و دستکاری اشیاء کوچک
2.4.مداخلات رایج کاردرمانی برای اوتیسم
پس از تکمیل ارزیابی، کاردرمانگران تخصصی کودکان اوتیسم، هم با خود کودک و هم با خانواده کودک برای ایجاد یک برنامه مداخله و اهداف درمانی همکاری می کند.
2.4.1. مداخلات اوتیسم کاردرمانی ممکن است شامل 8 مورد باشد:
- یکپارچگی حسی و راهبردهای حسی
- درمان سلامت روان و تندرستی·
- استراتژی ها و برنامه های رشد عاطفی و خودتنظیمی·
- گروه های همسالان، مشارکت اجتماعی و فعالیت های بازی·
- روال های خودمراقبتی برای کمک به فعالیت های روزانه مانند حمام کردن، تغذیه و نظافت·
- تکنیک های رشد حرکتی·
- حمایت از انتقال نوجوان به بزرگسالی و کمک به آنها برای ایجاد مهارت برای ورود به نیروی کار·
- رویکردهای شناختی رفتاری برای حمایت از رفتارهای مثبت
3. کاردرمانی ذهنی در کودکان با اختلال یادگیری
کودکانی که مشکلات یادگیری دارند می توانند از ابزارهایی که برای فعال کردن و توسعه پتانسیل خود به آنها نیاز دارند بهره مند شوند. تیم توانبخشی ما در کلینیک ابن سینا متشکل از متخصصین کاردرمانی و گفتاردرمانی کودکان و با کوله باری بیش از دو دهه تجربه با این افراد، کودکان و خانواده ها و در صورت لزوم مدارس آنها را ارزیابی، درمان لازم را به آنها توصیه می کنند که به آنها آگاهی می دهند که چگونه به بهترین نحو مشکلات یادگیری کودک را از بین برده و یا به حداقل برسانند.
3.1 مشکلات یادگیری چیست؟
یک مشکل یادگیری را می توان به عنوان یک مشکل عصبی در پردازش اشکال خاصی از اطلاعات توصیف کرد. برخی از مشکلات یادگیری به صورت مجزا و برخی دیگر در کنار یکدیگر دیده می شوند، برای مثال نارساخوانی و دیکته نویسی بد اغلب با هم دیده می شوند.
مشکلات یادگیری یک اصطلاح کلی است که برای توصیف برخی از شایع ترین شرایط مانند، نارساخوانی، دیکته نویسی بد یا اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) استفاده می شود.
3.2. چگونه می توانم بفهمم که فرزندم در یادگیری مشکل دارد؟
نحوه بروز مشکل یادگیری از یک کودک تا کودک دیگر متفاوت است. در زیر چند مورد از علائم رایجی که نیاز به بررسی بیشتر دارند آورده شده است:
- مشکل در سازماندهی خود یا کارشان در انجام امور روزمره زندگی·
- مشکلات در حافظه (حافظه اخیر، کوتاه مدت، بلند مدت و یا یکی از اینها)·
- تلاش خیلی کند برای ایجاد کار منظم و خوانا یا تلاش بسیار آهسته و کند به این معنی که از درس عقب می مانند.·
- مشکل در درک و فهم آنچه روی تخته یا کتاب می بینند. به عنوان مثال کپی کردن از روی تخته در انجام تکالیف خود ·
- توانایی خواندن ضعیف·
- مشکل در دیکته نویسی·
- مشکل در یادآوری کلمات یا جدول زمانی که اخیراً یاد گرفته شده است.·
- به راحتی حواسش پرت می شود
اگر مایلید در مورد اینکه چگونه ما به عنوان کاردرمانگر می‌توانیم به این افراد در غلبه بر مشکلات رایج مرتبط با مشکلات یادگیری کمک کنیم بیشتر بدانید، سایت ما را خوب بگردید و یا با ما با شماره های 02177415217، 02177753227 و 09392507675 تماس بگیرید تا اطلاعات بیشتری به شما بدهند و یا این که نوبت جهت ارزیابی و سنجش اخذ کنید.
3.3. چگونه کاردرمانی می تواند به کودک دارای مشکلات یادگیری کمک کند؟
یک کاردرمانگر می تواند با کودک، مدرسه و والدین او برای ارائه درمان، مشاوره، راهبردها و تکنیک هایی برای به حداقل رساندن اثرات یک مشکل یادگیری در زندگی روزمره کار کند. مهم است که در صورت امکان، درمان زودهنگام شروع شود تا تأثیر آن بر اعتماد به نفس و عزت نفس در مواجهه با همسالان و در کلاس درس به حداقل برسد.
3.3.1. در زیر برخی از راه هایی که یک کاردرمانگر ممکن است بر روی آنها تأکید کند آورده شده است:
1- مهارت های سازمانی:
تقسیم وظایف به تکه های کوچک تر و قابل مدیریت تر
آموزش آمادگی بدنی و بهبود مهارت های حرکتی
کمک به آمادگی ذهنی و تقویت حافظه
ارائه تکنیک های زمان بندی و قدم زدن
مشاوره در مورد تقویم و مدیریت زمان (به صورت بسیار ساده)
آموزش نشانه های تصویری و یادآوری
قرار دادن روال های معمول
2- دست خط
به کودک کمک می‌کنیم تا در دست گرفتن مداد بالغ شود و رشد کند
آموزش نحوه گرفتن و حفظ یک وضعیت نشستن موثر
آموزش درست کردن حروف و ترتیب حروف چینی
پشتیبانی از توسعه مهارت های پیش از نوشتن و کپی کردن
معرفی فعالیت هایی برای افزایش ثبات مرکزی بدن و شانه ها
کمک به ساخت تحرک خوب، قدرت دست و مهارت
مهارت های دست ورزی
دست خط خوب یک مهارت ضروری زندگی است و سنگ بنای موفقیت در مدرسه است
|
کودکی که با دست خط مشکل دارد ممکن است به زودی ناامید شود و انگیزه خود را از دست بدهد. اقدام پیشگیرانه و اولیه تضمین می کند که مشکلات آنها به سرعت برطرف می شود و تأثیر آن بر پیشرفت آنها در مدرسه به حداقل می رسد. بنابراین مراجعه به کاردرمانی و دریافت خدمات تخصصی کاردرمانی بیسار حائز اهمیت است. ما مرتباً به کودکانی که مشکلات دست‌نویسی دارند کمک می‌کنیم و برنامه خود را تهیه کرده‌ایم که می‌تواند در خانه و/یا مدرسه ارائه شود. و هنگامی که به کودک کمک می کنیم تا دست خط خود را ارتقا دهد، معمولاً پیشرفت هایی را در سایر زمینه های رشدی مثل چالاکی، هماهنگی حرکتی، بهبود مهارت های دستی را نیز مشاهده می کنیم که این خود سبب پیشرفت تحصیلی و رفتاری کودک خواهد شد.
3- هماهنگی حرکتی و بهبود تعادل
هماهنگی حرکتی و بهبود تعادل زمینه ساز کمک به کودکان در رشد مهارت های حرکتی به هنگام بازی و انجام فعالیت های مستقل می باشد. تعادل و هماهنگی در طول رشد کودک دست به دست هم می دهند. شاید شما به عنوان مادر و یا پدر کودک خود متوجه شده اید که کودک شما همانند هم سن و سال های خود قادر به انجام فعالیت های حرکتی، تعادلی و هماهنگی نمی باشد و چه بسا علائمی از دست و پا چلفتی را نیز دارد. مشکلات در این مهارت‌های ضروری و در عین حال چالش‌برانگیز دلیل رایجی است که کودکان می‌توانند با فعالیت‌های روزمره مانند لباس پوشیدن، استفاده از کارد و چنگال، دوچرخه‌سواری، دویدن یا ورزش کردن دست و پنجه نرم کنند. ما مرتباً به کودکانی که با مشکلات در زمینه مهارت‌های تعادلی و هماهنگی دو دست در انجام فعالیت های دو طرفه، مهارت هایی که نیاز به هماهنگی چشم و دست دارد مانند پرتاب توب به هوا و گرفتن آن و دیگر مشکلاتی از این قبیل کمک می‌کنیم، و از طریق ارزیابی مشترک، درمان و/ یا مشاوره، بهبودهایی را در تمام زمینه‌های زندگی روزمره آنها از جمله مدرسه، خانه و بازی تضمین می‌کنیم.
3.4. چگونه کاردرمانی می تواند به کودکان با ضعف در هماهنگی دست و پا و تعادل کمک کنند؟
مهم نیست که معلم مدرسه فرزندتان تشخیص داده باشد که او با تعادل و هماهنگی دست و پنجه نرم می کند، یا خودتان متوجه چنین مشکلاتی شده اید، ما می توانیم به بهبود هماهنگی رشد و تعادلی کودک شما کمک کنیم. هنگامی که یک کودک مشکلات رشدی را تجربه می کند، مداخله پیشگیرانه و زودهنگام کاردرمانی، تأثیر این عدم هماهنگی و ضعف در تعادل را بر اعتماد به نفس و عزت نفس کودک را به حداقل می رساند.رشد دوران کودکی پیچیده است و همه کودکان با سرعت یکسانی حرکت نمی کنند.
3.4.1. برخی از رایج ترین دلایلی که والدین با ما تماس می گیرند عبارتند از:
عدم هماهنگی در مهارت های حرکتی درشت در حین دویدن، پریدن و ورزش (اغلب با لذت بردن از رفتن به پارک یا بازی در بیرون نشان داده می شود)
- مشکلات در دست خط یا استفاده از ابزارهایی مانند مداد یا قیچی
- رشد آهسته مهارت ها برای کارهای پیچیده تر مانند کار با توپ، شنا یا دوچرخه سواری
- مشکلات در مدرسه مربوط به تکمیل کار یا شرکت در ورزش
- اعتماد به نفس و عزت نفس در مورد فعالیت بدنی در زمین بازی
فرآیند ارزیابی ما به یک کاردرمانگر متخصص اجازه می‌دهد تا مشکلات کودک شما و همچنین دلایل آنها را شناسایی کند. پس از شناسایی، می‌توانیم با شما و فرزندتان همکاری کنیم تا برنامه‌ای برای بهبود و پیشرفت به آنها ارائه دهیم.
3.4.2. چگونه کاردرمانگران به کودکان دارای مشکلات یادگیری کمک می کنند؟
چه مدرسه فرزند شما تشخیص داده باشد که دست خط او از دست خط همسالانش عقب است یا خودتان متوجه چنین مشکلاتی شده اید، ما می توانیم به فرزند شما کمک کنیم.
والدین زیادی به دلایل مختلفی در ارتباط با دست خط بد و ناتوانی در نگارش مناسب مشق های مدرسه با ما تماس می گیرند، اما برخی از رایج ترین مشکلاتی که ممکن است به آن کمک کند عبارتند از:
- مشکل در به خاطر سپردن نحوه شکل دادن حروف یا کپی کردن از کتاب یا تخته سفید
- فاصله گذاری نا مناسب و موقعیت ضعیف حروف و کلمات
- ناراحتی و ناتوانی در گرفتن مداد برای هر مدت زمان
- مهارت های حرکتی ظریف ضعیف، قدرت و مهارت پایین دست
- عدم تمایل به انجام تکالیف مکتوب
- مشکلات تمرکز، یا رفتاری ضعیف در کلاس درس که در زمین بازی کمتر مشهود است
- خستگی مفرط پس از دوره های کوتاه نوشتن فرآیند
ارزیابی ما به یک کاردرمانگر متخصص اجازه می‌دهد تا ماهیت مشکلات کودک شما با دست خط و دلایل آنها را شناسایی کند. پس از شناسایی، می‌توانیم با شما و فرزندتان همکاری کنیم تا برنامه‌ای برای رسیدگی به آنها ایجاد کنیم.
4. کاردرمانی ذهنی در کودکان بیش فعال (ADHD)
کاردرمانگر مهارت های خاصی را در کودکان بیش فعال هدف قرار می دهد و با ارائه درمان تخصصی و ویژه تحت تأثیر قرار می گیرند:
- افزایش و ارتقا توجه پایدار کودک به هنگام انجام فعالیت
- متعادل سازی حسی کودک
- بهبود عملکرد اجرایی کودک
4.1. متعادل سازی حسی
مغز ما دائما در حال پردازش است. کاردرمانگر کمک می کند که دریافت اطلاعات حسی و سازماندهی آن بهتر انجام شود تا به نوعی کودک بتواند به این اطلاعات پاسخ مناسب بدهد. نهایتاً مجموع این عوامل سبب خواهد شد که کودک بیش فعال زندگی روزمره مناسب و آرامی داشته باشد.
4.2. تعدیل حسی کودکان بیش فعال ADHD
همان طور که می دانید، همه ما الگوهای مدولاسیون حسی متفاوتی داریمکه می تواند بر احساس، تفکر و رفتار ما تأثیر بگذارد. البته که این را هم باید بدانید که مشکلات پردازش حسی در کودکان مبتلا به بیش فعالی بیشتر از دیگر کودکان است.
در کودکان بیش فعال، ممکن است یکپارچه سازی حسی تحت تأثیر قرار بگیرد و سازماندهی نشده باشد. به این صورت که بعضی محرک های حسی را بسیار ساده و آرام دریافت می کند و بعضی محرک های حسی به ظاهر ساده برای او غیر قابل دریافت است و سبب خواهد شد که کودک کلافه و فراری شود.
4.2.1. کلید خود تنظیمی حسی در کودک بیش فعال (ADHD)
به طور کلی ما سه سطح پاسخ به تحریک حسی را در بدن داریم:
1- کم حسی یا هایپو سنس:
کم حسی به این معنی است که کودک نیاز بیشتری به تحریک حسی دارد. به عنوان مثال کودک مرتباً از شما می خواهد که اورا بغل کنید و یا بفشارید.
مشخصات کودک هایپو سنس:
- اصطلاحاً جستجوگر حسی است. به دنبال حس ها می گردد تا تحریک شود.
- ممکن است به راحتی خسته شود یا مبارزه کند
- در محیط های کم محرک اذیت می شود
- با شنیدن موسیقی شروع به حرکت می کند و جابجا می شود
- متوجه بوها نمی شود
- تمایل به ضربه زدن به چیزها و اشیا را دارد
- آثار کبودی های ناشناخته روی اندام های او دیده می شود
- در هنگام فعالیت، در تمرکز خوب است
- در محیط های حواس پرت، سطح تحمل بالایی دارد و بسیار آرام است.
2-بیش حسی یا هایپر سنس:
کودک معمولاً بیش از حد محرک ها را احساس می کند و تحرک های حسی برای او آزاد دهنده است. به عنوان مثال: کودک از لمس کردن بدنش توسط دیگران فراری است که اصطلاحاً به این حالت تدفع لمسی گفته می شود. یا این که نور لامپ اتاق او را اذیت می کند و امثالهم
- حساسیت حسی دارد و از تحریکات حسی فراری است
- به همه چیز توجه می کند! و به سرعت توجه می کند
- به راحتی، حواسش پرت می شود
- توانایی خوب و بالایی در رسیدگی به جزئیات دارد
- می داند همه چیز به کجا تعلق دارد
- در تنهایی خوب است و هیچ مشکلی ندارد.
3-حس واقعی و نرمال (حس متعادل)
در این حالت حسی، کودک آرام و قادر دارد. کودک کلافه نیست و امور روزمره او به آرامی سپری می شود و به نوعی مشغول کودکی خود می باشد.
4.3. نقش کاردرمانی در در درمان توانبخشی کودکان بیش فعال
کاردرمانی در کودکان بیش فعال، حوزه ای از مداخله رفتاری است که بر شکل دادن به محیط متناسب با فرد تمرکز دارد. کودکان مبتلا به بیش فعالی همراه با کمبود توجه و تمرکز ممکن است این کار را به ویژه مفید بدانند زیرا آنها فعالیت های ساختار یافته مختلف را مدیریت می کنند.کاربرد کاردرمانی ممکن است بین کودکان بیش فعال متفاوت باشد.
با این حال، کاردرمانگر کمک می کند که با نرمل سازی حسی، افزایش توجه و تمرکز کودک، رفع مشکات رشدی حرکتی کودک و … کمک کند تا کودک بیش فعال در انجام فعالیت های روزمره زندگی به صورت نرمال پیش برود.
سایر اشکال درمان کودکان مبتلا به بیش فعالی همراه با کمبود توجه و تمرکز شامل دارو درمانی و رفتار درمانی است که بهترین درمان بسته به سن فرد است.
محله نیروی هوایی تهران از محله های قدیمی شرق تهران است که در منطقه 13 شهرداری واقع شده است. محله سی متری نیروی هوایی دارای چندین خیابان است که از نیروی هوایی اول تا نیروی هوایی هشتم نام گذاری شده اند. از شمال به پادگان نیروی هوایی، از شرق به اتوبان بسیج، از جنوب به خیابان پیروزی و از غرب به خیابان دهقان منتهی می شود. فلکه اول و دوم نیروی هوایی، فلکه لوزی، فلکه چهارگوش، فلکه اطلاعات و میدان نبوت و یا وثوق میدان های اصلی محله نیروی هوایی می باشند. در این منطقه فقط کلینیک توانبخشی ابن سینا تنها کلینیک و مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی این منطقه می باشد که خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی را زیر نظر دکتر علیرضا شمس الدینی هیئت علمی و استاد دانشگاه ارائه می دهد نزدیک به دو دهه است که کلینیک ابن سینا خدمات خود را در حیطه فلج مغزی، تاخیر حرکتی کودکان، اختلالات رشدی، اوتیسم، اختلال یادگیری، بیش فعالی کودکان، اختلالات درکی حرکتی، اختلال حسی و کاردرمانی حسی، مشکل کمبود توجه و تمرکز کودکان همچنین در زمینه کاردرمانی بزرگسالان از جمله سکته مغزی، ضربه مغزی، بیماری ام اس، پارکینسون، عدم تعاد سالمندان، دیستروفی و مشکلات عضلانی، شکستگی ها و تعویض مفاصل، کاردرمانی دست و مشکلات گفتاری کودکان و بزرگسالان از جمله دیر حرف زدن کودکان، لکنت زبان، مشکل در تلفظ حروف، آوا سازی کودکان، مشکلات بلع کودکان و بزرگسالان و دیگر اختلالات گفتاری می پردازد.
اگر به خدمات ما نیاز داشتید، با شماره های زیر تماس بگیرید:
77415217
77753227
09392507675
مقالات و مطالب مرتبط
دست ورزی
کاردرمانی کودکان اوتیسم
کاردرمانی سندرم داون
کاردرمانی اختلال یادگیری
دکتر کاردرمانی
کاردرمانی کودکان بیش فعال
