فهرست مطالب
تعریف فلج مغزی
سفتی یا تون عضلانی در کودکان فلج مغزی
بوتاکس و فلج مغزی: یک نگاه عمیق‌تر
در کودکان فلج مغزی، بوتاکس چگونه عمل می‌کند؟
فواید بوتاکس در فلج مغزی
آیا تزریق بوتاکس برای کودکان فلج مغزی بی خطر است؟
عوارض جانبی بوتاکس برای کودکان فلج مغزی
موارد استفاده شده تایید شده برای بوتاکس در کودکان فلج مغزی
کدام کودکان کاندید مناسبی برای تزریق بوتاکس هستند؟
چه مقدار بوتاکس برای تزریق کودکان فلج مغزی نیاز می باشد؟
پس از تزریق بوتاکس در عضلات کودکان فلج مغزی، چه کار باید کرد؟
چرا بعضی پزشک ها بوتاکس کودکان فلج مغزی را با بیهوشی انجام می دهند و بعضی بدون بیهوشی؟
چگونه تشخیص می دهید که کدام کودکان فلج مغزی کاندید جراحی ارتوپدی هستند؟
تعریف فلج مغزی
گروهی از اختلالات دائمی رشد حرکتی و وضعیت بدن که باعث محدودیت فعالیت می شود و به اختلالات غیر پیشرونده ای نسبت داده می شود که در رشد مغز جنین یا نوزاد رخ داده است. اختلالات حرکتی سی پی اغلب با اختلال در حس، ادراک، شناخت، ارتباط و رفتار، صرع و مشکلات ثانویه اسکلتی عضلانی همراه است.بیشتر بخوانید
سفتی یا تون عضلانی در کودکان فلج مغزی
بالا تون عضلانی بالا در لگن و کشاله ران باعث می شود که پاها از هم جدا نشوند. به این کار قیچی می گویند.
برای کسانی که اسپاستیسیتی یا سفتی عضلانی در اندام فوقانی دارند، بوتاکس می تواند تون عضلانی اطراف آرنج، مچ و نواحی شست را کاهش دهد و بازو را قادر می سازد صاف شود. این می تواند به تحرک و جابجایی کودک فلج مغزی کمک کند.
همچنین تزریق بوتاکس می تواند حرکات باز و بسته کردن انگشتان، مشت کردن، گرفتن و رها کردن را بهبود بخشد. بوتاکس همچنین می تواند مشکلات ثانویه را کاهش دهد. اسپاستیسیتی می تواند باعث ایجاد عدم تعادل در تون عضلانی در سراسر مفصل شود که نه تنها در حرکت اختلال ایجاد می کند بلکه می تواند منجر به انقباضات ثابت (کوتاه شدن دائمی عضله و تاندون) ناهنجاری های استخوانی بی ثباتی مفصل، مانند دررفتگی مفصل ران شود. تزریق بوتاکس احتمال ایجاد شدن این مشکلات را کاهش می دهد.
بوتاکس و فلج مغزی: یک نگاه عمیق‌تر
بوتاکس، که نام علمی آن بوتولینوم توکسین نوع A است، یک داروی تزریقی است که برای کاهش فعالیت عضلات بیش از حد فعال (عضلات سفت و اسپاستیک) استفاده می‌شود. در کودکان مبتلا به فلج مغزی، که اغلب با اسپاستیسیته (سفتی و انقباض عضلات) دست و پنجه نرم می‌کنند، بوتاکس می‌تواند نقش بسیار مهمی ایفا کند.
در کودکان فلج مغزی، بوتاکس چگونه عمل می‌کند؟
بوتاکس با مسدود کردن انتقال سیگنال‌های عصبی به عضلات، باعث می‌شود که عضله منقبض نشود و در نتیجه، اسپاستیسیته کاهش یابد. به نوعی انتقال فعالیت عصب به عضله را مسدود می شود و دیگر انقباضی در عضله رخ نمی دهد.
فواید بوتاکس در فلج مغزی
یکی از مشکلات رایج و البته مزاحم برای کودکان فلج مغزی، سفتی بیش از حد عضله می باشد که این سفتی در مرحله اول سبب کاهش دامنه حرکتی مفصل شده و مانع از انجام حرکت می شود و در ثانی، در درازمدت، اگر این سفتی ادامه داشته باشد، منجر به کانتراکچر و بد شکلی در مفاصل خواهد شد. حال به فواید بوتاکس در کودکان فلج مغزی می پردازیم.
- کاهش سفتی و درد: با کاهش اسپاستیسیته، سفتی و درد عضلات کاهش یافته و دامنه حرکتی بهبود می‌یابد.
- تسهیل انجام فعالیت‌های روزمره: کاهش اسپاستیسیته به کودک کمک می‌کند تا بهتر حرکت کند، تعادل خود را حفظ کند و فعالیت‌های روزمره خود را آسان‌تر انجام دهد.
- بهبود وضعیت و راستای بدن: بوتاکس می‌تواند به بهبود وضعیت بدنی کودک، کاهش انحنای ستون فقرات و بهبود تعادل کمک کند.
- تسهیل استفاده از وسایل کمکی: با کاهش اسپاستیسیته، کودک می‌تواند از وسایل کمکی مانند واکر، عصا یا بریس‌ها بهتر استفاده کند.
- کاهش درد: بوتاکس می‌تواند درد ناشی از اسپاستیسیته یا سفتی عضلانی را کاهش دهد و کیفیت زندگی کودک را بهبود بخشد.
- آماده‌سازی برای جراحی: در برخی موارد، بوتاکس می‌تواند به عنوان یک مرحله مقدماتی قبل از جراحی استفاده شود تا عضلات شل شده و مقداری عملکرد حرکتی را بهبود ببخشد و کمک کند تا عمل جراحی با موفقیت بیشتری انجام شود.
آیا تزریق بوتاکس برای کودکان فلج مغزی بی خطر است؟
برای اکثر کودکان، بوتاکس یک درمان بی خطر است. با این حال، سازمان غذا و دارو آمریکا از تولیدکنندگان می خواهد که این محصولات را با هشدارهای جعبه سیاه در مورد خطر احتمالی عوارض جانبی جدی در صورت انتشار بوتاکس به سایر قسمت های بدن برچسب گذاری کنند. آنها می توانند شامل موارد زیر باشند: مشکل در تنفس یا صحبت کردن تاری دید ضعف عضلانی از دست دادن کنترل مثانه مرگ
عوارض جانبی بوتاکس برای کودکان فلج مغزی
اگرچه بوتاکس به طور کلی ایمن است، اما مانند هر داروی دیگری ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. این عوارض جانبی معمولاً خفیف و موقتی هستند و شامل موارد زیر می‌شوند:
- مشکل در تنفس یا صحبت کردن
- قرمزی و تورم در محل تزریق
- ضعف عضلانی موقت
- در بعضی کودکان سبب تب می شود.
- تاری دید
- سردرد
- در بعضی موارد از دست دادن کنترل مثانه
همه هموارد ذکر شده بسیار بسیار نادر هستند و احیاناً اگر هم رخ دهد، موقتی هستند و مجدداً به حالت عادی باز خواهند گشت.
| بیشتر بخوانید: فلج مغزی کودکان |
موارد استفاده شده و تایید شده برای بوتاکس در کودکان فلج مغزی
اگر فرزند شما فلج مغزی دارد، ممکن است با برخی از موثرترین کاربردهای سم بوتولینوم آشنا باشید. سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) آن را برای درمان دو بیماری مرتبط تایید کرده است: 1- اسپاستیسیتی و یا سفتی عضلات 2- بزاق بیش از حد.
یکی از مشخصه های فلج مغزی، عضلات و ماهیچه های بیش فعال و سفت است که در عملکرد روزانه کودک اختلال ایجاد می کند. به عنوان مثال، بسیاری از کودکان مبتلا به فلج مغزی روی انگشتان پا راه می روند. اگر به ماهیچه های مچ پا بوتاکس تزریق شود، شل می شوند و به کودک اجازه می دهد پاشنه پا را پایین بیاورد و راه رفتن بهتری داشته باشد. در مورد بزاق بیش از حد، نشان داده شده است که تزریق با هدایت اولتراسوند در جلوی گوش ها و چانه از ترشح آب دهان و خفگی جلوگیری می کند.
در هر دو مورد ذکر شده، استفاده از این دارو برای کودکان 2 تا 17 ساله تایید شده است. بوتاکس همچنین در ایالات متحده برای درمان بلفارواسپاسم یا بسته شدن غیر ارادی پلک ها در کودکان 12 سال و بالاتر تایید شده است. شدت این وضعیت می تواند بین پلک زدن مکرر مکرر و بسته شدن شدید پلک ها با کوری عملکردی متفاوت باشد.
کدام کودکان فلج مغزی کاندید مناسبی برای تزریق بوتاکس هستند؟
برای این که تزریق بوتاکس به بهترین شکل ممکن انجام شود و حداکثر فایده را برای کودک داشته باشد، معمولاً ارزیابی دقیق و تخصصی توسط پزشک ارتوپد یا طب فیزیکی و متخصص کاردرمانی انجام می شود.
اگر روی نوک انگشت پا راه می روید یا پاهای خود را به سمت داخل می چرخانید، اگر هنگام راه رفتن پاها قیچی می شوند و یا زانوها یش از حد خم هستند، ارزیابی ممکن است شامل مطالعه دقیق حرکت (تجزیه و تحلیل راه رفتن) باشد. پس از معاینه کامل، تیم توانبخشی و درمانی تصمیم خواهد گرفت که آیا بوتاکس برای شما یا فرزندتان مناسب است؟ و این که کدام عضلات و یا ماهیچه ها را باید تزریق کنید؟
چه مقدار بوتاکس برای تزریق کودکان فلج مغزی نیاز می باشد؟
میزان و دوز تزریق بوتاکس به موارد زیر بستگی دارد:
اندازه و تعداد عضلات درمان شده
میزان سفتی در عضله
وزن کودک یا بیمار
تزریق در چندین عضله در طی یک یک جلسه درمانی، امری معمولی و طبیعی است.
پس از تزریق بوتاکس در عضلات کودکان فلج مغزی، چه کار باید کرد؟
راه های مختلفی برای به حداکثر رساندن اثرات بوتاکس وجود دارد. این موارد عبارتند از:
- کاردرمانی فشرده تر
- افزایش استفاده از وسایل کمکی راه رفتن یا آتل بندی
- استفاده بیشتر از عضلات بوتاکس شده
- گچ گیری برای به حداکثر رساندن کشش عضلانی
به طور متوسط فاصله بین تزریقات بین 6 تا 9 ماه متغیر است. پزشکان ممکن است تزریق مجدد را زمانی توصیه کنند که تون عضلانی شروع به تداخل با عملکرد کند به جای زمانی که به سطح قبل از تزریق بازگردد. محدودیتی برای تعداد تزریق مجدد وجود ندارد.
چرا بعضی پزشک ها بوتاکس کودکان فلج مغزی را با بیهوشی انجام می دهند و بعضی بدون بیهوشی؟
عمدتاً، تزریق بوتاکس بسیار ساده و بدون هیچ مقده مه ای قابل انجام است. اما بعضی از پزشکان ترجیح می دهند که تزریق بوتاکس را با بیهوشی انجام دهند. عمدتاً متخصصی ارتوپدی کودکان علاقمند هستند که برای تزریق بوتاکس، کودک فلج مغزی را بیهوش کنند. تزریق بوتاکس بدون بیهوشی هزینه کمتری دارد و عوارض احتمالی بیهوشی را نخواهد داشت، اما شاید اگر کودک دارای بیش حرکتی است و یا حین تزریق دچار ترس شدید می شود، دقت تزریق را کمی کمتر کند. اما در تزریق بوتاکس با بیهوشی، دقت تزریق بالاتر رفته و کودک فلج مغزی دردی احساس نخواهد کرد ولی هزینه بیمارستان و بستری و ریسک بیهوشی از معایب آن است. در نهایت این والدین کودک فلج مغزی هستند که با دانستن این مزایا و معایب انتخاب خواهند نمود. پیشنهاد بنده به عنوان متخصص کاردرمانی، تزریق بدون بیهوشی است. اما اگر نیاز به گچ گیری می باشد، بهتر است که با بیهوشی انجام شود.
چگونه تشخیص می دهید که کدام کودکان فلج مغزی کاندید جراحی ارتوپدی هستند؟
عوامل زیادی از جمله سن، شدت سفتی عضلانی و محل اسپاستیسیتی (بازوها، پاها یا هر دو) در هر کودک در نظر گرفته خواهد شد. تیم پزشکی و توانبخشی به طور کامل هر کودک را ارزیابی می کند و تا زمانی که مطمئن نشده باشیم که سایر استراتژی های کمتر تهاجمی از جمله کاردرمانی و تزریق بوتاکس برای درمان اسپاستیسیتی و سفتی عضلات کودک فلج مغزی کافی نیستند، مداخله جراحی را توصیه نمی کنند. هنگامی که کودکان برای جراحی پشت زانو، کشاله ران و یا تاندون آشیل توصیه می‌شوند، برای تیم پزشکی و توانبخشی و به خصوص متخصص ارتوپدی و متخصص کاردرمانی مهم است که انتظارات واقع بینانه‌ای را از عمل جراحی داشته باشیو و خانواده کودک هم باید از این موضوع مطلع باشد و توقع واقع بینانه ای به عمل جراحی داشته باشد.
هر کودک فلج مغزی دارای سفتی عضلانی منحصر به فرد است و جراحی نیز نتیجه منحصر به فردی را برای او به همراه خواهد داشت. با این وجود، تحقیقات گسترده و دهه‌ها تجربه نشان می‌دهد که اکثریت قریب به اتفاق کودکان از جراحی سود می‌برند، و نتایج تغییر دهنده بسیار مهمی در میزان اسپاستیسیته و عملکرد آنان خواهد داشت.
مهم است بدانید
تزریق بوتاکس توسط پزشک متخصص: تزریق بوتاکس باید توسط پزشک متخصص و با تجربه انجام شود.
اثرات موقت: اثرات بوتاکس معمولاً 3 تا 6 ماه طول می‌کشد و پس از آن باید مجدداً تزریق انجام شود.
بوتاکس درمانی بخشی از برنامه جامع توانبخشی: بوتاکس درمانی باید به عنوان بخشی از یک برنامه جامع توانبخشی و کاردرمانی کودکان فلج مغزی استفاده شود. اگر فرزند شما مبتلا به فلج مغزی است و پزشک استفاده از بوتاکس را برای او توصیه کرده است، حتماً با کاردرمانگر و پزشک کودک خود در مورد فواید، عوارض جانبی و مناسب بودن این درمان برای فرزندتان مشورت کنید.
لزوم مشورت با کاردرمانگر: وقتی که شما تصمیم به تزریق بوتاکس برای کودک فلج مغزی خود گرفته اید حتماً می بایست زمان تزریق را با کاردرمانگر کودک خود هماهنگ کنید تا حداکثر کارایی را برای کودک شکا داشته باشد.
منابع:
الگوی راه رفتن کودکان فلج مغزی
واقعیت راه رفتن کودکان فلج مغزی
ناهنجاری های راه رفتن کودکان فلج مغزی
