کاردرمانی (OT) یکی از رشته های تخصصی توانبخشی است که برای کمک به افراد در تمام سنین (کودک و بزرگسال و سالمندان)که با چالش‌های جسمی، حسی، شناختی یا روانی مواجه هستند، برای بازیابی استقلال و بهبود توانایی خود در انجام فعالیتهای روزمره (مشاغل) که برای آنها معنادار است، تمرکز دارد.
کاردرمانی در رسالت با استفاده از فعالیتهای هدفمند، تمرینات ورزشی تخصصی و سازگاری‌های هدفمند برای ارتقاء توانمندی فیزیک، جسمی ذهنی حسی و روانی و نهایتاً به منظور استقلال عملکردی استفاده میکند.
کاردرمانگران کلینیک کاردرمانی در رسالت با افرادی که طیف وسیعی از بیماری‌ها، از جمله تأخیرهای رشدی، آسیب‌های مغزی، شکستگی های استخوانی، پارگی تاندون، بیماری‌های ذهنی و روانی، معلولیت‌های مادرزادی جسمی، آسیب های فلج کننده، سالمندان، مشکلات تعادلی و دیگر بیماری‌های مزمن و اختلالات مرتبط با سن همانند آلزایمر، پارکینسون، سکته مغزی، ضعف عضلانی و غیره را دارند، کار می‌کنند.
درمان کاردرمانی در رسالت اغلب شامل تمرین مهارتهای روزمره، استفاده از دستگاه‌های تطبیقی، اصلاح محیط‌ها و تدوین استراتژی‌هایی برای غلبه بر موانع مشارکت است.
این روش بر مراقبت متمرکز بر مراجع و متناسب‌سازی مداخلات با اهداف، علایق و شرایط زندگی خاص هر فرد تأکید دارد.
خدماتی که توسط کاردرمانی در رسالت ارائه می شود می تواند شامل موارد زیر باشد
-
- ارائه آموزش و تمرین های توانبخشی برای بیماران با مشکلات جسمی مانند آسیب های ارتوپدی، فلج مغزی، سکته مغزی و اختلالات حرکتی
- استفاده از وسایل کمکی، ارتز و پروتز به منظور افزایش استقلال و کاهش محدودیت های عملکردی
- اصلاح و تطبیق محیط زندگی و کار برای افزایش ایمنی و سهولت در انجام فعالیت ها
- آموزش و توانمندسازی مهارت های روزمره زندگی مانند لباس پوشیدن، غذا خوردن، نظافت شخصی و فعالیت های منزل
- بازی درمانی و فعالیت های هدفمند برای رشد توانایی های جسمی، شناختی و اجتماعی
- تمرین درمانی برای بهبود حرکت، قدرت، هماهنگی و تعادل بدن
- رفتار درمانی و تمرینات حسی-حرکتی برای حمایت از افراد با مشکلات روانی و اختلالات شناختی
- مشاوره و آموزش به خانواده و مراقبین برای حمایت بهتر از بیماران
- ارائه خدمات کاردرمانی در محیطهای مختلف اعم از کلینیک، منزل، مدرسه و محل کار
کاردرمانگران کلینیک کاردرماین در رسالت با استفاده از این خدمات به افراد کمک می کنند تا با بازیابی یا تقویت توانایی های جسمی، ذهنی و روانی خود کاردرمانی به بهبود مهارت های حرکتی و شناختی از طریق روش ها و تمرینات تخصصی زیر کمک می کند.
چگونه کاردرمانی در رسالت به بهبود مهارتهای حرکتی و شناختی کمک میکند؟
کاردرمانی درکی حرکتی
این شاخه از کاردرمانی با تمرکز بر هماهنگی بین حرکت بدن و ادراک حسی، توانایی فرد را در درک محیط و پاسخ های حرکتی مناسب افزایش می دهد.
اردرمانگران مرکز کاردرمانی رسالت با طراحی تمرینات حرکتی مانند تمرینات تعادلی، تقویتی و هماهنگی چشم و دست، مهارت های حرکتی فرد را بهبود می بخشند.
همچنین فعالیت های حسی به بهبود پردازش اطلاعات حسی کمک کرده و حساسیت های غیرطبیعی حواس را مدیریت می کنند.
تقویت مهارتهای شناختی
کاردرمانی با تمرینات هدفمند به تقویت تواناییهای شناختی مانند توجه، حافظه، حل مسئله، و تواناییهای اجتماعی و عاطفی کمک می کند. این تمرینات اغلب شامل فعالیت های آموزشی، بازی های تعاملی و تمرینات ذهنی است که به کودکان و بزرگسالان کمک می کند عملکرد شناختی خود را بهبود دهند.
بهبود هماهنگی، تعادل و کنترل عضلات
تمرینات حرکتی کاردرمانی در رسالت باعث افزایش قدرت عضلانی، انعطافپذیری و تعادل بدن میشود که در نتیجه کیفیت حرکات ظریف و درشت ارتقا پیدا میکند. این به افراد کمک می کند فعالیت های روزمره مانند لباس پوشیدن، نوشتن و حرکت در محیط را بهتر و با استقلال بیشتری انجام دهند.
افزایش اعتماد به نفس و استقلال
موفقیت در انجام تمرینات و بهبود مهارتها به افزایش اعتماد به نفس فرد کمک میکند و انگیزه او را برای مشارکت فعالتر در زندگی روزمره بیشتر میکند.
مثلاً بازی با تاب و ترامپولین تعادل و هماهنگی حرکتی را تقویت می کند و فعالیت هایی مانند بازی با مواد با بافتهای مختلف (شن، ماسه، اسلایم) بهبود حس لامسه را به همراه دارد.
فعالیت های کاردرمانی حسی حرکتی به کودکان و بزرگسالان کمک می کند تا:
- مهارت های حرکتی درشت و ظریف خود را تقویت کنند
- آگاهی و کنترل بهتر نسبت به بدن و حرکاتشان پیدا کنند
- حساسیتها و مشکلات پردازش حسی را کاهش دهند
- درک بهتری از حواس خود و ارتباط آن با حرکت بدن پیدا کنند
کاردرمانی در رسالت و بهبود اختلالات پردازش حسی
کاردرمانی می تواند اختلالات پردازش حسی را بهبود ببخشد از طریق اجرای برنامه های تخصصی به نام «تمرینات یکپارچگی حسی» که هدف آن بهبود توانایی مغز در دریافت، پردازش و پاسخ دهی هماهنگ به محرک های حسی مختلف است.
این برنامه ها به افراد کمک می کنند تا به تدریج حساسیت های غیرطبیعی به محرکهای حسی کاهش یابد و تحمل بیشتری نسبت به این محرک ها پیدا کنند.
روش های کاردرمانی برای درمان اختلال پردازش حسی شامل:
- استفاده از تمرینات حسی-حرکتی که شامل تحریک حواس مختلف مانند لامسه، تعادل، حس عمقی و بینایی است (مثلاً بازی با توپهای بادی، تابهای تعادلی)
- طراحی فعالیت های هدفمند و بازی های تعاملی برای تقویت مهارت های حرکتی و شناختی
- ارائه «رژیم حسی» که مجموعه ای از فعالیت های روزانه تنظیم شده برای تنظیم واکنش به محرکه است
- آموزش کودکان و والدین برای شناسایی محرک های حساسیت زا و مدیریت آنها
- تمرینات آرامبخش برای کاهش واکنش های بیش از حد به محرک ها
- بهبود مهارت های حرکتی ظریف و درشت برای افزایش استقلال در فعالیت های روزمره مانند لباس پوشیدن، غذا خوردن، نوشتن و حرکت در محیط
کاردرمانی در رسالت با این رویکردها باعث بهبود عملکرد حرکتی، تنظیم بهتر واکنش های حسی، افزایش توجه و تمرکز و کاهش رفتارهای چالش برانگیز ناشی از اختلال پردازش حسی می شود.
<p>style=”text-align: justify;”>این روش برای کودکان و بزرگسالان با مشکلات پردازش حسی، از جمله مبتلایان به اوتیسم و اختلالات حسی، بسیار مؤثر است و کیفیت زندگی آنها را افزایش میدهد
چه تفاوت‌هایی بین کاردرمانی حسی و درکی حرکتی وجود دارد؟
تفاوتهای اصلی بین کاردرمانی حسی و کاردرمانی درکی حرکتی به شرح زیر است:
<strong>کاردرمانی حسی
کاردرمانی حسی در رسالت بیشتر بر بهبود و تنظیم دریافت و پردازش اطلاعات حسی توسط سیستم عصبی تمرکز دارد. هدف اصلی آن کمک به فرد برای مدیریت حساسیت ها، ناکارآمدی ها یا اختلالات در دریافت محرک های حسی مانند لامسه، بینایی، شنوایی، حس تعادل و حس عمقی است.
این نوع کاردرمانی فعالیت هایی شامل تحریک های حسی مختلف (مانند بازی با بافتهای مختلف، تاب خوردن، ماساژ و…) را برای بهبود یکپارچگی حسی ارائه می دهد.
کاردرمانی درکی حرکتی
کاردرمانی درکی حرکتی در رسالت به فرایند هماهنگی بین درک حسی و پاسخ حرکتی بدن میپردازد. در این رویکرد، تمرکز بر بهبود تعامل بین ادراک حسی و حرکت عضلات است تا فرد بتواند پاسخ های حرکتی مناسب و هماهنگ با اطلاعات دریافتی از محیط بدهد.</p>
این نوع کاردرمانی مهارت های حرکتی ظریف و درشت، تعادل، هماهنگی چشم و دست، و همچنین مهارت های اجتماعی و شناختی مرتبط را تقویت می کند.
به بیان ساده تر، کاردرمانی حسی بر «دریافت و پردازش اطلاعات حسی» تمرکز دارد، در حالی که کاردرمانی درکی حرکتی تمرکز خود را به «ارتباط بین دریافت حسی و جواب حرکتی» معطوف کرده است.
از نظر تمرینات، کاردرمانی حسی شامل فعالیت هایی است که محرک های حسی را به شکل های مختلف تحریک
کرده و به تنظیم واکنش بدن کمک می کند، در حالی که کاردرمانی درکی حرکتی تمریناتی را پوشش می دهد که هماهنگی حرکتی بر اساس ادراک حسی را بهبود می بخشد، مانند بازی های حرکتی، تمرینات تعادلی و فعالیت های حرکتی پیچیده.
در نتیجه، این دو شاخه کاردرمانی در رسالت اغلب مکمل یکدیگر هستند و در درمان های کاردرمانی به صورت ترکیبی استفاده می شوند تا هم پردازش حسی و هم هماهنگی حرکتی بهبود یابد و به افزایش استقلال و کیفیت زندگی فرد منجر شود.
چگونه تمرینات خاص حس عمقی در کاردرمانی تاثیر دارند؟</span>
تمرینات خاص حس عمقی در کاردرمانی تأثیر بسیار مهمی بر آگاهی و کنترل بدن دارند.
حس عمقی یا پروپریوسپشن به مغز کمک می کند تا موقعیت و حرکت اعضای بدن را بدون نیاز به نگاه مستقیم درک کند و میزان نیروی لازم برای انجام فعالیت ها را تنظیم نماید.
تمرینات حس عمقی در کاردرمانی رسالت با تحریک عضلات و مفاصل، موجب می شوند که فرد نسبت به بدن خود و فضای اطرافش آگاهی بیشتری پیدا کند و حرکاتش را دقیق تر و هماهنگ تر انجام دهد.
این تمرینات معمولاً شامل فعالیت هایی هستند که عضلات تحت کشش یا انقباض شدید قرار می گیرند، مانند دویدن، بالا رفتن از پله، بازی با توپ، پریدن روی ترامپولین و تمرینات مقاومتی.
این فعالیت ها باعث تقویت حس عمقی شده و به تنظیم سیستم عصبی کمک می کنند، به طوری که برخی تمرینات به آرامسازی و برخی به تحریک سیستم عصبی منجر می شوند.
مزایای اصلی تمرینات حس عمقی در کاردرمانی در رسالت عبارتند از:
- افزایش خودآگاهی بدنی و بهبود توانایی تنظیم رفتار و احساسات (خود تنظیمی)
- بهبود تعادل، کنترل حرکت و هماهنگی عضلات
- ارتقاء تمرکز و توجه برای مدت طولانیتر که برای یادگیری مفید است
- بهبود مهارتهای اجتماعی از طریق تسهیل ارتباط و تعامل بهتر با دیگران
- کاهش واکنشهای بیش از حد یا کمحسی نسبت به محرکهای مختلف حسی
به طور کلی، تمرینات حس عمقی باعث بهبود کیفیت حرکات، افزایش استقلال در فعالیتهای روزمره و ارتقاء کیفیت زندگی بیماران به ویژه کودکان با مشکلات حسی و حرکتی می شود
با استفاده از این تمرینات، افراد می توانند عملکرد حسی و حرکتی بهتری در انجام فعالیت های روزمره داشته باشند و کیفیت زندگی شان ارتقاء یابد. این رویکرد برای کودکان با مشکلاتی مانند اوتیسم، ADHD و اختلالات پردازش حسی بسیار مؤثر است
کاردرمانی در رسالت در محیطهای متنوعی مانند بیمارستان‌ها، مدارس، خانه‌ها، مراکز اجتماعی و مراکز مسکونی ارائه میشود. و به نیازهای جسمی، عاطفی و اجتماعی که بر توانایی فرد برای مشارکت کامل در زندگی تأثیر می‌گذارند، میپردازد.
به طور خلاصه، کاردرمانی افراد را قادر می‌سازد تا با تمرکز بر فعالیتهای عملی و معنادار متناسب با نیازها و اهداف شخصی خود، به طور مستقل زندگی کنند و به طور کامل در زندگی روزمره مشارکت داشته باشند.
کلینیک کاردرمانی ابن سینا با مدیریت دکتر علیرضا شمس الدینی متخصص کاردرمانی و دانشیار دانشگاه با سابقی های بیش از 25 سال تخصصی ترین کلینیک کاردرمانی شرق تهران می باشد که شما می توانید از خدمات این کلینیک و بخش های تخصصی آن استفاده کنید.